ქართველი მეფუტკრეები ევროკავშირის მხარდაჭერით წარმოებას აფართოებენ
საქართველოში მეფუტკრეობას მდიდარი ისტორია აქვს – არქეოლოგიური წყაროები მიუთითებს, რომ თაფლის წარმოება 7000 წელზე მეტი ხნის წინ დაიწყო. ევროკავშირის ფინანსური მხარდაჭერით, დასავ₾ეთ საქართველოში, ადგილობრივმა მეფუტკრეებმა, თავიანთი გატაცება ოჯახურ ბიზნესად აქციეს. EU4Business ინიციატივის ფარგლებში მეფუტკრეებმა თანამედროვე აღჭურვილობა შეიძინეს და ინფრასტრუქტურა განაახლეს.
ორ ათეულ წელზე მეტი ხნის წინ, დასავლეთ საქართველოს იმერეთის რეგიონის სოფელ პატარა ჯიხაიშის მცხოვრებმა, გიორგი ლაკვეხელიანმა, მეზობლისგან საჩუქრად ფუტკრების ოჯახი მიიღო. გიორგიმ, რომელიც მაშინ დაახლოებით 30 წლის იყო, ცოტა რამ იცოდა მეფუტკრეობის შესახებ და ფუტკრების ოჯახი, სამწუხაროდ, ვერ გადარჩა. მეზობელმა – ცნობილმა ქართველმა მეფუტკრემ – პასუხისმგებლობა საკუთარ თავზე აიღო და მოგვიანებით ლაკვეხელიანს მეფუტკრეობა ასწავლა.
„ამ გადაწყვეტილებამ განსაზღვრა ჩემი ცხოვრების შემდეგი 20 წელი“, – აღნიშნავს გიორგი. „თაფლის წარმოების მთელი ჯაჭვი ფაქტობრივად ნულიდან შევქმენით.”
დროთა განმავლობაში, ლაკვეხელიანი და მისი ორი ვაჟი გამოცდილი პროფესიონალი მეფუტკრეები გახდნენ. ყოველწლიურად, ხუთ ტონამდე თაფლს აწარმოებდნენ და თავიანთ პროდუქციას დასავლეთ საქართველოს მაღაზიებში ყიდდნენ. თუმცა, წარმატებასთან ერთად, თაფლის წარმოების ზრდამ, ოჯახის დატვირთვაც გაზარდა.
თაფლის ხელით მოპოვება შრომატევადი პროცესია, რომელიც მოითხოვს თხელი დანის გამოყენებას. იმისთვის, რომ დანა ყოველთვის თბილი იყოს, პროცესის დროს საჭიროა მისი თბილ წყალში ხშირად მოთავსება. ლაკვეხელიანს და მის ვაჟებს უნდა ამოეღოთ თაფლი სკიდან და დარჩენილი ფუტკარი ჩამოეშორებინათ, შემდეგ კი, თბილი დანით მოეჭრათ თაფლში დალუქული ცვილი. ამ ყველაფერს, დიდი დრო და ენერგია სჭირდებოდა.
საბედნიეროდ, ლაკვეხელიანმა მიიღო გრანტი „გაზრდილი სასოფლო-სამეურნეო პრაქტიკა და მომხმარებელთა ამაღლებული ცნობიერება“ (CAPCA) პროექტის ფარგლებში, რომელიც დაფინანსებულია საქართველოში სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარების ევროპის სამეზობლო პროგრამის (ENPARD – საქართველო) მიერ. პროექტის მიზანია, გააძლიეროს სურსათის უვნებლობის პრაქტიკა რძის პროდუქტებისა და მეფუტკრეობის მრეწველობაში, გააუმჯობესოს სურსათის უვნებლობის სტანდარტებთან შესაბამისობა, ხელი შეუწყოს დაინტერესებული მხარეების ჩართულობას ევროკავშირთან საქართველოს ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის ზონის (DCFTA) შეთანხმებასთან ევროკავშირთან და მომხმარებელთა ცნობიერების ამაღლება სურსათის უსაფრთხოების რეგულაციებისა და მომხმარებელთა უფლებების შესახებ. პროექტის ფარგლებში ბენეფიციარებმა დანერგეს Geo Gap – ადგილობრივი სტანდარტი სოფლის მეურნეობის პროდუქტების (ხილი და ბოსტნეული) პირველადი წარმოებისთვის.
ახალმა აღჭურვილობამ, ლაკვეხელიანისა და მისი ოჯახისათვის შეამცირა ფიზიკური შრომის საჭიროება. თაფლის ექსტრაქტორი თავად ამუშავებს თაფლს, თუმცა პროცესი მოითხოვს წინასწარ გაწურვას, რათა ნარჩენები გაიფილტროს. ამისათვის ლაკვეხელიანმა სპეციალური დასაწური მოწყობილობა შეიძინა. გარდა ამისა, მან შეიძინა საპრესი აპარატი, რომელიც შეკუმშვის გზით თაფლს ცვილისგან გამოყოფს და ჰო,ოგენიზატორი, რომელიც თაფლის ერთგვაროვან კონსისტენციას უზრუნველყოფს.
„ახალი აღჭურვილობის წყალობით, ახლა ჩვენ ყოველწლიურად ხუთიდან თხუთმეტ ტონამდე თაფლს ვაწარმოებთ, მაშინ, როცა ადრე, მხოლოდ ხუთ ტონამდე ვაწარმოებდით“, – ამბობს ლაკვეხელიანი. „ამან მოგვცა მოტივაცია, რომ მეტი ვიმუშაოთ.”
ლაკვეხელიანების ოჯახს ახლა ყველა საჭირო რესურსი და ინფრასტრუქტურა აქვს, რომ ბიზნესის გაფართოებისთვის შემდეგი ნაბიჯი გადადგას და საცალო ვაჭრობაში ჩაერთოს. თუმცა, ამისთვის მათ ჯერ უნდა შეისწავლონ ინვენტარის მართვის პრინციპები, ფასების სტრატეგიები, მარკეტინგის ტექნიკები მომხმარებლების მოსაზიდად, საცალო ვაჭრობის რეგულაციები და მიწოდების ჯაჭვის ლოგისტიკის საკითხები.
„ჩვენთვის ასე გამოიყურება განვითარება“, – ამბობს ლაკვეხელიანი. „საკუთარი ბრენდის შექმნა მნიშვნელოვანია, მაგრამ, რეალური გამოწვევა მის წარმართვაშია“.
ლაკვეხელიანის მსგავსად, გიორგი ბენიძეც შემთხვევით დაინტერესდა მეფუტკრეობით. მაშინ მხოლოს 12 წლის იყო.
ყველაფერი იმ დღიდან დაიწყო, როდესაც ბენიძის სახლში სტუმარმა აღნიშნა, რომ ფუტკრების ოჯახი დაკარგა. ახალგაზრდა ბიჭმა ფუტკრების კვალს მიაგნო და ისინი სახლში დააბრუნა. სტუმარი იმდენად აღფრთოვანდა ბიჭის ძალისხმევით, რომ შესთავაზა, ფუტკრების ოჯახი თავისთან დაეტოვებინა.
„მას შემდეგ უავრავი წელი გავიდა. ახლა მყავს 200-მდე ფუტკრის ოჯახი და ყოველწლიურად ვაწარმოებ ხუთ ტონამდე თაფლს“, – ამბობს ბენიძე, თუმცა აღნიშნავს, რომ სამუშაოს მრავალი გამოწვევა ახლავს თან.
ბენიძე იმერეთის რეგიონში, სოფელ გუმათში ცხოვრობს, რომელიც ნოტიო კლიმატით გამოირჩევა, განსაკუთრებით კი, თბილ თვეებში. ასეთ პირობებში, ტენიანობის კონტროლი გადამწყვეტია, რადგან თაფლი, რომელიც ბუნებრივად შთანთქავს ჰაერის ტენიანობას, ხარისხის დაკარგვისა და გაფუჭების რისკის წინაშე დგება. პრობლემა განსაკუთრებით მწვავდება, როდესაც თაფლის მოპოვების პროცესი რამდენიმე დღეს გრძელდება, რადგან ტენიან გარემოში ხანგრძლივი ზემოქმედება, მის დეგრადაციას იწვევს.
ბენიძე ხშირად აწყდებოდა გაუმართავი ელექტროეგაყვანილობის პრობლემებს, რაც იწვევდა ტექნიკის დაზიანებას. ამან, არა მხოლოდ შეაფერხა მისი საქმიანობა, არამედ ტექნიკური ხარჯებიც მნიშვნელოვნად გაუზარდა.
ამ გამოწვევების გადასაჭრელად, ბენიძემ, ლაკვეხელიანის მსგავსად, დახმარებისთვის ENPARD–საქართველოს მიერ დაფინანსებულ CAPCA პროექტს მიმართა და გრანტი მიიღო. საჭირო თანხებით, მან შეიძინა დამატენიანებელი დანადგარი, რომელიც ეფექტურად ატარებს ტენს ჰაერიდან და აგროვებს მას რეზერვუარში, ინარჩუნებს ტენიანობის ოპტიმალურ დონეს და შესაბამისად – თაფლის ხარისხს.
გარდა ამისა, მან იყიდა მაღალი ხარისხის ჰომოგენიზატორი. „მაგალითად, თუ მე მაქვს სამი ტონა თაფლი, შემიძლია გამოვიყენო ჰომოგენიზატორი, რომ შევურიო, ერთგვაროვანი პროდუქტის მისაღებად“, – განმარტავს ბენიძე.
„რადგან თაფლი ფერისა და გემოს მიხედვით განსხვავდება, ერთგვაროვანი კონსისტენციის უზრუნველყოფა აუცილებელია, მომხმარებლის მოლოდინების დასაკმაყოფილებლად. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, სტანდარტიზებული ტიპის თაფლის შექმნა, რაც სინჯის აღებასა და გემოს შეფასებას ამარტივებს“.
ბენიძემ მზის პანელებიც შეიძინა, რათა გაუმართავი ელექტროგაყვანილობის პრობლემა მოეგვარებინა. პანელები უზრუნველყოფენ სტაბილურ ელექტროენერგიას, იცავენ აღჭურვილობას დაზიანებისგან, ამცირებენ ხარჯებს და ზოგავენ ელექტროენერგიას იმ დროს, როცა თაფლის წარმოებისთვის საჭირო მოწყობილობა არ გამოიყენება.
გაუმჯობესებული აღჭურვილობისა და გაზრდილი თაფლის წარმოების წყალობით, ბენიძე ბიზნესის საქართველოს ფარგლებს გარეთ გაფართოებასაც გეგმავს. ამჟამად, ის სურსათის ეროვნული სააგენტოს მუდმივ სერტიფიკატს ელოდება, რომელიც მას ლეგალურად თაფლის ჩამოსხმის, გავრცელებისა და ექსპორტის დაწყების საშუალებას მისცემს.
სტატია გამოქვეყნებულია EU4Business ინიციატივის მიერ
ყველაზე წაკითხული
[popular_posts columns_xl=”4″ columns_l=”4″ columns_m=”3″]
